Hollanda’ya taşınmadan önce Efe’nin hangi okula gideceğini uzun uzun araştırdık. Eğitimin 5 yaşından itibaren zorunlu olması, farklı eğitim yaklaşımları vs. derken araştırmamız gereken alan oldukça genişledi. Hollanda’ya taşınmayı düşünen veya düşünceden ileriye gidip taşınmak üzere olan herkes için bu yazıyı hazırlamaya karar verdim, belki de geç bile kaldım :S Size önce buradaki eğitim sistemi ile ilgili bildiğim, öğrendiğim detaylardan bahsedeceğim yazının sonunda ise ne düşündüğüm, hissettiğim kısmına değineceğim 🙂

Bu arada biz ilkokula odaklandığımız için bu yazıda taaa üniversiteye kadar uzanamayacağız. Deneyimledikçe ve yaşayarak öğrendikçe paylaşmanın daha değerli olduğunu düşünüyorum 🙂

Hollanda’da İlköğretim

Hollanda’da zorunlu eğitim Türkiye’nin aksine 5 yaşında başlıyor. 4 yaş altındaki çocuklar için resmi bir eğitim programı yok. 4 yaşını dolduran çocuklar ise ilköğretim okuluna başlıyorlar. Resmi okul öncesi eğitim 5 ve 6 yaşlarını kapsıyor ve bu dönem ilkokulun ilk 2 yılını oluşturur. Yani TR’deki 1. sınıf burada 3. sınıf.

Eğitim 5 yaşında zorunlu hale geliyor dedim fakat 4 yaşındaki çocukların neredeyse %99’u okula gidiyor 🙂

Hollanda’da ilköğretim 8 yıl sürüyor. Biraz önce de bahsettiğim üzere bunun ilk 2 senesi okul öncesi eğitimi kapsıyor. Bu bölümde, lise üstüne 3 yıl eğitim gören okul öncesi eğitim öğretmenleri görev alıyor.

3.sınıfta okuma yazma, matematik gibi temel eğitimler başlıyor (bu aslında Türkiye’de ilkokul 1’e denk gelen dönem). Bu dönemde çocukları 5 yıl eğitim gören üniversite mezunu olan sınıf öğretmenleri devralıyor. Çocuklar 5 yıl aynı sınıf öğretmeniyle eğitim görüyorlar.

(Efe’nin eğitim sistemi daha farklı o kısmı ayrıca anlatacağım)

Köprü Sınıf

Okulun 1. kademesini bitiren öğrenciler (yani bizdeki eski ilkokul) yetenek ve zeka testlerine tabi tutuluyorlar ve bu testler sonucu 3 ortaöğretim türünden birisine kaydoluyorlar. Okul türünü belirlerken sınıf öğretmenlerinin görüşü oldukça etkili oluyor.

Şahsi olarak benim düşüncemin bulandığı alan tam da burası. Öğretmen tek bir yorum ile çocuğun tüm hayatını etkileyebiliyor, siz ne kadar hayır benim çocuğum şu alanda başarılı derseniz deyin öğretmen aksi yorum yaparsa çocuk hedeflediği okula giremiyor. Bu ülkenin vatandaşı olmadığınızı düşündüğünüzde de ırkçılık doğrultusunda yapılacak yorumlar ve yönlendirmeler beni oldukça tedirgin etti. Olacak demiyorum fakat olabilitesi ve örnekleri var. O sebeple mutlaka ama mutlaka okul ile sıkı ilişki içerisinde olmak, öğretmen& öğrenci ilişkilerini yakından takip etmek gerekiyor. Bu konuyla ilgili deneyimimizi YouTube videosunda açıklayacağım.

Şimdi kaldığımızdan yerden devam edebiliriz…

Okul türü belli olan öğrenciler gideceği okulun hazırlık bölümüne başlıyorlar. Buna köprü sınıf deniliyor ve yıl sonunda öğrencinin adaptasyonu, başarısı ve okulda kalıp kalamayacağına karar veriliyor. (Bildiğim kadarıyla köprü sınıf sonunda çocuğun başarısına göre okul değişimi yapılıyor. Fakat bu konunun detaylarına ve şartlara çok hakim değilim)

Hollanda’da Ortaöğretim

Hollanda’da ortaöğretim tabi ki zorunlu. İlkokulu bitiren öğrenciler diploma almadan 3 ortaöğretim kurumundan birisinin köprü sınıfında okumaya hak kazanıyorlar bunu biraz önce açıklamıştım. Ne bu okullar derseniz eğer;

Bu 3 kurum;

– Mesleki Ortaöğretim Öncesi Eğitim (VMBO): 12-16 yaşları arasını kapsayan 4 yıllık eğitim. (Çıraklık eğitimi, temel eğitim, orta düzeyde yönetici yetiştirme mesleki eğitim, uzmanlaşmayı sağlayan mesleki eğitim)

– Yüksek Dereceli Ortaöğretim (HAVO): MYO ve üniversite düzeyinde teknik eleman yetiştirmeye yönelik okullardır. 12-17 yaşları arasını kapsayan 5 yıllık eğitimi kapsar.

– Üniversite Öncesi Eğitim (VWO): Öğrencileri üniversite düzeyinde eğitime hazırlar. Üst düzeyde başarı gösteren öğrenciler bu bölümde eğitim alırlar. 12-18 yaşlarını kapsayan 6 yıllık eğitimdir.

Biraz önceki yorumumdan dolayı burada kurulan sisteme karşı olduğum anlaşılmasın:) Aslında herşey çok güzel planlanmış, küçük yaşta hedeflenilen noktaya sağlıklı şekilde ilerleniyor. Avrupa şartlarında belirtilen okullardan mezun olan herkesin oldukça iyi şartlarda ve saygı görerek mesleğini yaptığı düşünüldüğünde de aslında oldukça verimli ilerleyen bir sistem olduğunu da rahatlıkla görebiliyoruz.

Okul Seçerken Dikkat Edilecek Unsurlar;

Okul seçerken evinize yakın okullara odaklanmanız gerekiyor. Veya evinizi okula göre de seçebilirsiniz 🙂

-Çevrenizdeki ilkokulları kontrol edebilmeniz için ‘Scholen op de Kaart’ isimli siteyi buradan ziyaret edebilirsiniz. Sadece posta kodu ile ilgili bilgilere ulaşacaksınız 🙂 Detaylarda okulun dini eğilimi, eğitim yaklaşımı vs. hakkında da bilgiler bulacaksınız.

-Hollanda’da iki dillli okullar da mevcut. Bunlara Tweetalige Basisscholen deniliyor. Bu okullardaki çocuklar 4 yaşından itibaren İngilizce ve dutch eğitim alıyorlar. Bu okulların listesine buradan ulaşabilirsiniz

-Ayrıca okullar hakkında detaylı bilgi almak, değerlendirmelerini görmek vs. isterseniz bakanlığın ve müfettişlerin değerlendirmelerinin olduğu bir sistem de mevcut. Bu siteye buradan ulaşabilirsiniz.

Son olarak birçok değerlendirmede, belki gazete belki dergi haberinde, belki sosyal medyada ‘Hollanda Eğitim Sisteminde Birinci’ başlıklı yazılara denk gelebilirsiniz. Bu konuyu da detaylandırmak isterim. Bu değerlendirmenin asıl kriteri öğretmenler, eğitim sistemi vs. değil Hollanda’nın her noktasındaki okul değerlendirmelerinin standardizasyonundan kaynaklanmaktadır. Yani Amsterdam merkezde de Groningen’in köyünde de laboratuvar, spor salonu vs. vardır gibi kriterler…

Öğretmenler ile ilgili kısma gelirsek. Son dönemde devlete bağlı olarak çalışan öğretmenler sık sık düşük ücret sebebiyle greve gidiyor. Okulların 5 günden 4 güne indirilmesi gibi alternatifler düşünülüyor.Çok katı, ırkçı, sert öğretmenler olduğu gibi Dünya tatlısı, yardımsever ve pozitif öğretmenler de var. İşte bundandır ki velinin okulla ve öğretmenlerle sıkı ilişki içerisinde olması oldukça önemli. Bu konuya daha sonra tekrar değineceğim.

Bizim Hikayemiz

Gelelim Efe’ye. Belki bilmeyenler vardır, ufak bir özet. Biz Hollanda’dan önce Panama’daydık ve Efe orada İngilizce eğitim veren bir okula gidiyordu. Bunun yanında da yerel dil İspanyolca öğreniyordu. 3 sene sonunda Hollanda’ya geldiğimizde, burada kalıcı olup olmadığımızı bilmediğimiz için Efe’nin benzer şekilde eğitim almasını uygun bulduk ve İngilizce eğitime devam etti, şu an International School kategorisinde IB eğitim veren bir okula gidiyor. Biz okuldan, eğitim tarzından çok memnunuz, Efe mutlu, biz mutluyuz.

Buraya ilk geldiğimizde mevcut okulunda yer bulamadığımız için geçici olarak İngilizce eğitim veren, devlet yönetiminde bir okula gitti ve maalesef ki bu okulla ilgili tecrübelerimiz oldukça olumsuz. Yazarak anlatmanın sağlıklı olmadığını düşünüyorum o sebeple yakın zamanda bir Youtube videosuyla bu konuyu da detaylandıracağız.

Eğitim sistemi ile ilgili detaylara bu yazıyla giriş yapmış olduk. Yakın zamanda çocuğu Hollanda’da eğitim alan arkadaşlarım ile Youtube videoları çekeceğiz ve bu şekilde farklı okullara giden, farklı deneyimler yaşayan insanları dinlemiş olacaksınız.

Sorularınız var ise seve seve cevaplarım hatta bunlar üzerine de yeni bir yazı hazırlarım:)

Takipte kalın.

Görüşmek üzere,

İpek